1. Ինչպե՞ս է կոչվում աշխարհագրական այն տարածքը,  որտեղ կազմավորվել և իր պատմական ուղին է անցել հայ ժողովուրդը։
Հայկական լեռնաշխար

2. Թվի՛ր Հայկական լեռնաշխարհի լեռները, դաշտերը, գետերը և լճերը։
Դաշտերը-Արարատյան,
Լճերը-Սևանա, Ուրմիա, Վան
Գետերը-
Լեռները-

3. Ո՞րն է Հայկական լեռնաշխարհի առաջին պետական կազմավորումը։

4. Հայկական ավանդության համաձայն ո՞ր նահապետի անունով մեր ժողովուրդը կոչվեց «հայ»։

5. Ի՞նչ է քաղաքակրթությունը։
Մարդկության զարգացման որոշակի մակարդակ

6. Ե ՞րբ է ստեղծվել Վանի թագավորությունը։ Ի՞նչ այլ անուններով է այն հայտնի։

7. Վանի թագավորություը Հայկական լեռնաշխարհի ո՞ր երրորդ թագավորությունն էր։ Ո՞վ էր պետության առաջին հայտնի թագավորը։

8. Ի՞նչ միջոցներ ձեռնարկեցին Վանի արքաները՝ երկիրը միավորելու, ընդլայնելու և կայունացնելու համար: Ինչո՞ւ։

վանի թագավորությունը ամենա առաջինը միասնական դարձաց և սստեղ

9. Ինչպե՞ս հաջողվեց Պարույր Սկայորդուն ճանաչվել հայոց արքա և հաստատվել
Հայաստանի գահին:

10. Ի՞նչ դեր ունեցան Երվանդ I Սակավակյացը և Տիգրան Երվանդյանը Հայաստանի
ինքնուրույնության պահպանման գործում:

Պատմություն» առարկայի ամփոփում/ Հայոց պատմություն, Համաշխարհային պատմություն/

1.Ներկայացնե՛լ 5 ամենակարևոր իրադարձությունները/ժամանակագրությամբ/:

2. Ներկայացնե՛լ և հիմնավորե՛լ 5 թագավորների ամենանշանակալի, կարևոր գործողությունները:

3. Փաստերով հիմնավորե՛լ 5 ամենանշանակալից իրադարձությունները:

4. Ներկայացնե՛լ  5 ամենակարևոր հայտնագործությունները:

Տեղադրել բոլոր ամիսների հաշվետվությունները/ սեպտեմբերից-մայիս  ամիսների/:

Տեղադրել համապատասխան հղումները.

Ուսումնասիրությունները

Նախագծերը

Մեկ էջի սահմանում  մանրամասն ամփոփել՝ ինչ թեմաներ ենք ուսումնասիրել:

Գնահատիր ինքդ քեզ՝ հիմնավորելով:

Գնահատում է ծնողը՝ հիմնավորելով:

Ամերիկյան հնդիկների հեքիաթներից 

Վաղուց,  շատ  վաղուց,  երբ  դեռ  թմբուկները  պատերազմ  չէին  գուժել  հնդիկներին,  պրերիայի  եզրին  մի  գեղեցիկ  գյուղակ  կար։  Այնտեղ  տղամարդիկ  վաղ  առավոտյան  որսի  էին  գնում  և  երեկոյան  տուն  վերադառնում  հարուստ  պաշարով․  կանայք  ուտելիք  էին  պատրաստում,  կար  անում,  իսկ  երեխաները  արևածագից  մինչև  արևմուտ  խաղ  էին  անում։  Բոլորն  էլ  երջանիկ  էին  և  համերաշխ։

Ցերեկները  երկար  ժամանակ  Արևը  փայլում  էր  և  ժպտում  կարմրամորթների  դեմքերին,  անձրև  թափվում  էր  միայն  այն  ժամանակ,  երբ  պետք  էր  լինում  թարմացնել  ձորերի,  գետերի,  լճերի  ջրերը  և  զովացնել  ծառերն  ու  ծաղիկները:

Բայց  տեսեք,  թե  հետո  ինչ  պատահեց․

Աստղերը,  որ  փայլում  էին  ճամբարի  վերևում,  լսեցին  հնդիկների  մասին  և  որովհետև  նրանց  լույսը  շատ  էր  աղոտ  ու  երկիր  չէր  հասնում,  խնդրեցին  իրենց  առաջնորդին՝  Լուսնին,  որ  թույլ  տա  իրենց  իջնել  և  գյուղ  գնալ։

Գիշերային  երկնքի  առաջնորդին՝  Լուսինին,  դուր  չէր  գալիս,  որ  իր  մարդիկ՝  աստղերը,  թափառում  են  ամբողջ  գիշեր  և  վաղ  առավոտյան  անկողին  մտնում,  ինչպես  Առավոտյան  աստղը։  Երբ  այդպիսի  դեպք  էր  պատահում,  նա  ընդհարվում  էր  Արևի  հետ։  Բայց  այդ  գիշեր  նա  արտակարգ  լավ  տրամադրության  մեջ  էր  և  չմերժեց  նրանց  խնդրանքը։  Աստղերն  աշխույժ  ծիծաղելով  և  շատախոսելով  սկսեցին  պատրաստվել  ճամփորդելու  և  ուշք  չդարձրին  այն  խելացի  խորհուրդներին,  որ  Լուսինը  տվեց  իրենց։

―  Դուք  կարող  եք  գնալ  ուր  ուզում  եք,  բայց  զգուշացեք,  որ  հանկարծ  չիջնեք  գետնին։  Եթե  իջնեք  գետին,  դուք  այնտեղ  կմնաք  և  հաջորդ  օրը  Արևը  ձեզ  կայրի,  կսպանի,  որովհետև  նրա  ճառագայթները  ճակատագրական  են  մեզ  համար։

Աստղերը  գնացին։  Նրանց  բախտից  այդ  գիշեր  Լուսինը  կլոր  էր,  այլապես  կկորցնեին  ճանապարհը։  Վերջապես  հասան  հնդիկների  ճամբարը  և  սկսեցին  բոլոր  կողմերից  դիտել։  Հնդիկները  քնած  էին,  միայն  մի  փոքր  տղա,  որ  ապրում  էր  ճամբարի  ծայրին,  դեռ  արթուն  էր։  Տարօրինակ  շշնջոցներ  լսելով,  նա  լարեց  ուշադրությունը  և  իր  վրանի  տանիքի  լուսամուտից  դուրս  նայեց։  Մի  պահ  նրա  սիրտը  կանգ  առավ  տեսածից․  Ինչքա՜ն  շատ  աստղեր  կան  և  ինչքա՜ն  մոտիկ։  Նա  իսկույն  մագլցեց  վեր,  դեպի  վրանի  ծայրը  և  սյունը  շարժեց,  որ  լավ  տեսնի։  Սյունը  դեմ  առավ  ինչ  որ  բանի  և  շրը՜մփ,  վայր  ընկավ։  Աստղը  ցածրից  էր  անցնում,  ուղիղ  վրանի  վրայից,  այդ  պատճառով  ընկավ  գետին  և  իսկույն  դարձավ  մի  գեղեցիկ,  ողբացող  աղջիկ։

―  Տես,  թե  ի՜նչ  արիր,―  հանդիմանեց  նա  տղային,―  ես  այլևս  չեմ  կարող  իմ  քույրերի  հետ  վերադառնալ  և  հենց  որ  լույսը  բացվի,  Արևի  ճառագայթները  կգտնեն  ինձ,  և  ես  կմեռնեմ։

Տղան  ապշահար  նայում  էր  նրան։  Այդ  ընթացքում  աստղերն  արդեն  հասկացել  էին,  թե  ինչ  է  տեղի  ունեցել  և  խուճապահար  ետ  էին  թռչում,  գիտակցելով,  որ  անկարող  են  օգնել  իրենց  տարաբախտ  քրոջը։

Արցունքները  առատորեն  հոսում  էին  սիրուն  աղջկա  աչքերից։  Տղան  խղճահարվեց։

―  Ես  քեզ  կօգնեմ,―  ասաց  նա,―  ցերեկը,  երբ  Արևը  դուրս  գա,  ես  քեզ  կթաքցնեմ  իմ  վրանում  և  նա  չի  կարողանա  քեզ    գտնել։  Բայց  հետո՞  ինչ  կանենք։

―  Եթե  ես  կարողանամ  իմ  գոյությունը  պահպանել  ցերեկը,  երեկոյան  կդառնամ  ծաղիկ  և  կգնամ  կապրեմ  մի  բարձր  ժայռի  կատարին,  որտեղից  կկարողանամ  նայել  ձեր  ժողովրդին,  որովհետև  ինձ  դուր  է  եկել  ձեր  կյանքը։

Նրանք  վարվեցին  այնպես,  ինչպես  որոշել  էին։  Տղան  ամբողջ  օրը  տանը  մնաց  և  ջանք  չխնայեց,  որ  ամենաթույլ  և  ամենահետաքրքրասեր  ճառագայթն  անգամ  հանկարծ  չթափանցի  վրանի  ներսը։  Հենց  որ  օրը  վերջացավ,  աղջիկն  իսկույն  թռավ  ծխնելույզի  օդանցքից  և  շտապեց  տեղ  գտնել  բարձր  ժայռի  վրա,  և  նրա  կատարին  հաջորդ  օրն  անմիջապես  մի  գեղեցիկ  սպիտակ  վարդ  բուսնեց։

Բոլոր  հնդիկները  հիանում  էին,  երբ  տեսնում  էին  գեղեցիկ  ծաղիկը,  միայն  տղային  էր  հայտնի,  որ  դա  այն  փոքրիկ  աստղն  է,  որին  նա  պահեց  իր  վրանում  և  պահպանեց  Արևի  սպանիչ  ճառագայթներից։

Շուտով  աղջիկը  ձանձրացավ  մենակությունից:  Թեև  նա  գյուղին  նայում  էր  հեռվից  և  տեսնում  ճամբարի  կյանքը,  բայց  ոչ  ոք  չէր  կարող  մագլցել  ժայռը  և  զրուցել  նրա  հետ։  Երբեմն-երբեմն  նրան  ընկերակցում  էին  այն  թռչունները,  որոնց  բույնը  այդ  կողմերում  էր։

Այսպես,  նրա  մոտ  զրուցելու  եկավ  մի  փոքրիկ  ցախսարեկ։

―  Ես  այնպես  մենակ  եմ  այստեղ,―  գանգատվեց  սպիտակ  վարդը,―  կարոտ  եմ  մարդկային  ընկերակցության։  Եթե  կարողանայի  պրերիայում  ապրել,  շատ  լավ  կլիներ։

―  Եթե  այդ  է  ցանկությունդ,  ես  կարող  եմ  օգնել,―  պատասխանեց  փոքրիկ  թռչնակը,―  միայն  մի  փոքր  թեքիր  գլուխդ,  որ  քեզ  կտուցովս  վերցնեմ։

Վարդը  հնազանդ  թեքեց  գլուխը.  ցախսարեկը  կտուցով  վերցրեց  նրան  և  դեպի  պրերիա  թռավ։

Պրերիայում  կյանքն  ավելի  ուրախ  էր։  Հնդիկները,  ինչպես  և  զանազան  կենդանիներ,  այցելում  էին  սպիտակ  վարդին։  Բայց  մի  օր  հանկարծ  առավոտյան  վաղ  սարսափելի  ձայներ  լսվեցին։

―  Շտապե՜ք,  շտապե՜ք,―  գոռում  էին  այս  ու  այն  կողմից,―  պետք  է  թաքնվել,  գոմեշի  նախիրն  է  գալիս։

Բոլորը  վազեցին  և  թաքնվեցին՝  ով  որտեղ  կարող  էր։  Շուտով  հորիզոնում  փոշու  հսկայական  ամպ  հայտնվեց,  որը  աստիճանաբար  ավելի  ու  ավելի  մոտեցավ։  Սպիտակ  վարդը  ահաբեկված  գլուխը  թաքցրեց  տերևների  մեջ,  որոնք  սարսափից  լայնացել  էին։  Նախիրն  անցավ  մրրիկի  պես։  Հազարավոր  սմբակներ  այնպիսի  աղմուկ  էին  բարձրացրել,  որ  կարծես  ամպրոպ  ճայթեց։

Երբ  վերջապես  ամեն  ինչ  խաղաղվեց,  սպիտակ  վարդը  գաղտագողի  դուրս  նայեց  տերևների  արանքից։  Պրերիան  բոլորովին  ամայի  էր  դարձել,  և  կյանքի  նշույլ  անգամ  չկար։

―  Ես  չեմ  կարող  այստեղ  մնալ  և  այսքան  փորձություններ  տանել,―  ասաց  աստղն  ինքն  իրեն,―  ավելի  լավ  է՝  տեղափոխվեմ  լճի  վրա  և  այնտեղ  ապրեմ։

Նա  պոկվեց  գետնից  և  շատ  չանցած  ներքևում  երևաց  փայլող  լճի  մակերեսը։  Նա  ցած  իջավ  և  մակույկի  նման  հանդարտ  սահեց  լճի  վրայով։

Հաջորդ  օրը  վաղ  առավոտյան,  երբ  հնդիկները  անցնում  էին  լճի  մոտով,  զարմանքով  նկատեցին,  որ  ջրի  երեսին  սպիտակ  ծաղիկներ  կան։

―  Գիշերային  աստղերը  ծաղիկներ  են  թողել,―  ասացին  երեխաները,  բայց  խելահաս  մարդիկ  թափահարեցին  գլուխները  և  ասացին,  որ  դա  սպիտակ  աստղն  է  իջել  մեզ  մոտ։  Նրանք  ճիշտ  էին։

Այդ  օրվանից  աստղն  ապրում  է  լճի  վրա  սպիտակ  ջրաշուշանի  տեսքով,  և  հնդիկները    Սպիտակ  ծաղիկ  են  կոչում  նրան։

Առաջադրանքներ

1․ Դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր։

2․ 5-6 նախադասությամբ գրավոր պատմի՛ր հեքիաթը։

3․ Ո՞րն է հեքիաթի  արժանիքը (արժանիքները): Ընտրե՛ք տարբերակներից մեկը (մի քանիսը) և հիմնավորե՛ք։ Որոնք չեք ընտրում, հիմնավորե՛ք՝ ինչո՛ւ չեք ընտրում։

• Սյուժեն հետաքրքիր է։
• Պատկերավորման միջոցները շատ են։
• Արտահայտված գաղափարը հետաքրքիր է։
• Պատմելու ոճը հետաքրքիր է։
• Հեքիաթի կերպարները ամբողջական են և համոզիչ։
• Հեքիաթում տեղեկատվություն կա հդկացիների կյանքից։
• Հերոսները անձնավորված են, և դա հետաքրքիր է դարձնում հեքիաթը։

4․ Սա պատմություն էր ջրաշուշանի մասին։ Օգտագործելով պատկերավորման միջոցներ՝  մի այլ պատմությո՛ւն հորինեք բնության որևէ երևույթի, ծառի, ծաղկի, կենդանու, թռչունի կամ  ինչի մասին ուզում եք։

Кирилл и Мефодий — просветители славян, создатели славянской азбуки. Они были братьями, родились и выросли в византийском городе Солунь (совр. Фессалоники), в окрестностях этого города в то время проживало многочисленное славянское население, поэтому уже с детства им был известен один из славянских языков.

Братья Кирилл (827-869) и Мефодий (815-885) – христиански проповедники, которые вошли в историю как создатели старославянской азбуки. Их вклад в распространение православной веры и развитие грамотности на Руси неоценим. Братья канонизированы и почитаются как святые на Востоке и на Западе.

Детство и юность

Братья появились на свет в византийском городе Фессалоники, более известном как Салоники. Их отцом был военачальник, мужчина из знатного рода, и семья жила очень хорошо. Мать занималась воспитанием семерых сыновей: Мефодий был самым старшим из них, а Кирилл – самым младшим.

В ту пору Византия была многонациональным городом, и точно установить этническую принадлежность братьев до сих пор не удалось. Предположительно, они были греками. Фессалоники был двуязычным городом, жители которого прекрасно владели греческим языком и славянским солунским диалектом, на котором говорили соседние племена (сагудаты, драговиты, смоляне).

До пострига братьев звали иначе: Михаил (Мефодий) и Константин (Кирилл). Поскольку мальчики принадлежали богатому знатному роду, они получили прекрасное образование. Когда они подросли, их пути разошлись: Михаил связал себя с военной службой и со временем стал губернатором одной из византийских провинций, а Константин, который тяготел к наукам, после окончания Магнаврского университета стал преподавать азы философии в придворном училище при Царьграде.

Христианское служение

Перед Константином открывалась блестящая перспектива сделать светскую карьеру, однако юноша предпочел выбрать духовно-ученую стезю, и подстригся в монахи, сменив имя на Кирилл. В тот период для Византии важной стратегической задачей было укрепление и пропаганда православия. По этой причине дипломатов, которые разъезжали по разным странам, неизменно сопровождали и миссионеры, призванные распространять по миру христианскую веру. Одним из таких миссионеров и стал 24-летний Константин, которому было поручено показать мусульманам путь к Христу.

В конце 50-х годов братья, устав от мирской суеты, удалились в монастырь, где Михаил в возрасте 37-ми лет принял постриг, став монахом Мефодием. Однако Кириллу не позволили долго отдыхать: император назначил его одним из членов важной Хазарской миссии. Суть ее заключалась в том, чтобы христиане смогли доказать истинность своей веры иудеям и мусульманам. Такое условие поставил хазарский каган, который в случае победы византийских священнослужителей готов был перейти на сторону православия. Кирилл блестяще справился с поставленным заданием, и Хазарское государство хоть и не стало полностью христианским, но каган разрешил своим поданным креститься.

В краткой биографии братьев Кирилла и Мефодия была еще одна важная миссия – Моравская. Однажды правитель моравских земель Ростислав попросил помощи у Константинополя. Он нуждался в грамотных учителях-богословах, которые могли бы на доступном языке донести до народа истинную веру. Во время этой поездки браться трудились, не покладая рук: переводили греческие книги, учили славян вести богослужения, преподавали азы письма и чтения. Трехлетняя кропотливая работа братьев подготовила почву для дальнейшего крещения Болгарии.

Славянская азбука

Однако Кирилл и Мефодий вошли в историю, прежде всего, как создатели славянской азбуки. Это произошло в 863 году: Кирилл при помощи брата создал алфавит, состоящий из 38 знаков, который впоследствии назвали глаголицей. Основой для глаголицы послужила греческая тайнопись. Буквы были очень похожи между собой, и нередко глаголицу путали с восточными буквами. Также Кириллом были использованы еврейские буквы, призванные обозначать специфические славянские звуки. В дальнейшем глаголица была усовершенствована учеником Кирилла, Климентом Охридским, которая нашла самое широкое распространение. Эта азбука получила название «кириллица».

Создание славянской азбуки оказало большое влияние на развитие христианства. Братья перевели на славянский язык такие важные церковные книги как Псалтирь, Евангелие, Апостол. Это позволило славянским народам перейти на богослужения на родном, понятном языке, и христианство стало распространяться гораздо быстрее.

Смерть

Первым ушел из жизни Кирилл. Не справившись с тяжелой болезнью, он умер в 869 году. Мефодий пережил своего брата на 16 лет. После смерти братьев-просветителей богослужения на славянском языке оказались под запретом, на их последователей и учеников открыли настоящую охоту. Однако славянская культура смогла пережить трудные времена, и вскоре центром книжности стала Русь.

Равноапостольных братьев почитают на Западе, и на Востоке. Церковью братья были удостоены высокой награды — их приравняли к Святым. И в наши дни память святых Кирилла и Мефодия служит соединяющим звеном для всех славянских народов.

Рождение письменности

862 год. Мы дошли до исторического рубежа. В этом году моравский князь Ростислав посылает письмо византийскому императору с просьбой прислать проповедников, способных на славянском языке наставить его подданных в христианстве. Великая Моравия, включавшая в то время отдельные области современной Чехии, Словакии, Австрии, Венгрии, Румынии и Польши, уже была христианской. Но просвещало ее немецкое духовенство, и все богослужение, священные книги и богословие были латинские, для славян непонятные.

И снова при дворе вспоминают про Константина Философа. Если не он, то кто же еще сможет выполнить задачу, в сложности которой отдавали себе отчет и император, и патриарх — святитель Фотий?

У славян не было письменности. Но даже не сам факт отсутствия букв представлял главную проблему. У них не было отвлеченных понятий и богатства терминологии, которое обычно складывается в «книжной культуре».

Высокое христианское богословие, Писание и богослужебные тексты надо было переложить на язык, не обладавший к тому никакими средствами.

И Философ справился с задачей. Конечно, не следует представлять, что работал он в одиночку. Константин снова призвал на помощь брата, были привлечены и другие сотрудники. Это был своего рода научный институт. Первый алфавит — глаголицу — составили на основе греческой тайнописи. Буквы соответствуют буквам греческого алфавита, но выглядят по-другому — настолько, что глаголицу часто путали с восточными языками. Кроме того, для звуков, специфических для славянского наречия, были взяты еврейские буквы (например, «ш»).

Дальше переводили Евангелие, выверяли выражения и термины, переводили богослужебные книги. Объем переводов, осуществленных святыми братьями и их непосредственными учениками, был весьма значителен — ко времени крещения Руси уже существовала целая библиотека славянских книг.

Цена успеха

Впрочем, деятельность просветителей не могла ограничиться только научно-переводческими изысканиями. Предстояло научить славян новым буквам, новому книжному языку, новому богослужению. Особенно болезненным был переход на новый богослужебный язык. Неудивительно, что духовенство Моравии, следовавшее до того немецкой практике, восприняло новые веяния в штыки. Выдвигались даже догматические аргументы против славянского переложения служб, так называемая триязычная ересь, будто бы с Богом можно говорить только на «священных» языках: греческом, еврейском и латинском.

Догматика переплеталась с политикой, каноническое право с дипломатией и властными амбициями — и в центре этого клубка оказались Кирилл и Мефодий. Территория Моравии находилась под юрисдикцией папы, и хотя Западная Церковь тогда еще не была отделена от Восточной, на инициативу византийского императора и константинопольского патриарха (а именно такой статус имела миссия) все же смотрели с подозрением. Немецкое духовенство, тесно связанное со светской властью Баварии, видело в начинаниях братьев осуществление славянского сепаратизма. И действительно, славянские князья кроме духовных интересов преследовали и государственные — свой богослужебный язык и церковная независимость значительно укрепили бы их положение. Наконец, папа находился в напряженных отношениях с Баварией, и поддержка оживления церковной жизни в Моравии против «триязычников» вполне укладывалась в общее направление его политики.

Политические противоречия дорого стоили миссионерам. Из-за постоянных интриг немецкого духовенства Константину и Мефодию дважды приходилось оправдываться перед римским первосвященником. В 869 году, не выдержав перенапряжения, св. Кирилл скончался (ему было всего 42 года), и его дело продолжил Мефодий, вскоре после этого рукоположенный в Риме в епископский сан. Мефодий скончался в 885 году, пережив изгнание, оскорбления и заточение, продолжавшееся несколько лет.

Великому писателю, драматургу, поэту  Ивану Сергеевичу Тургеневу принадлежит множество цитат о русском языке. Его авторские цитаты о родном русском языке облетели практически весь мир. Приведем несколько примеров:

Во дни сомнений, во дни тягостных раздумий о судьбах моей родины — ты один мне поддержка и опо­ра, о великий, могучий, правдивый и свободный рус­ский язык!., нельзя верить, чтобы такой язык не был дан великому народу!                                                                                                   \

«Берегите наш язык, наш прекрасный русский язык – это клад, это достояние, переданное нам нашими предшественниками! Обращайтесь почтительно с этим могущественным орудием; в руках умелых оно в состоянии совершать чудеса».

«Берегите чистоту языка, как святыню! Никогда не употребляйте иностранных слов. Русский язык так богат и гибок, что нам нечего брать у тех, кто беднее нас».

ВЫСКАЗЫВАНИЯ ВЫДАЮЩИХСЯ ПИСАТЕЛЕЙ О РУССКОМ ЯЗЫКЕ

 Русский язык! Тысячелетия создавал народ это гиб­кое, пышное, неисчерпаемо богатое, умное, поэтическое и трудовое орудие своей социальной жизни, своей мыс­ли, своих чувств, своих надежд, своего гнева, своего великого будущего.                                                                 А. Н. Толстой

Язык, которым Российская держава великой части света повелевает, по его могуществу имеет природное изобилие, красоту и силу, чем ни единому европейско­му языку не уступает. И для того нет сомнения, чтобы российское слово не могло приведено быть в такое со­вершенство, каковому в других удивляемся.                                                                      М. В. Ломоносов

 Что русский язык — один из богатейших языков в мире, в этом нет никакого сомнения.                                                                           В. Г. Белинский

 Дивишься драгоценности нашего языка: что ни звук, то и подарок: все зернисто, крупно, как сам жем­чуг, и, право, иное названье еще драгоценней самой вещи.                                                                                              Н. В. Гоголь

 Русский язык в умелых руках и в опытных устах— красив, певуч, выразителен, гибок, послушен, ловок и вместителен.                     А. И. Куприн

Да будет же честь и слава нашему языку, который в самородном богатстве своем, почти без всякого чуж­дого примеса, течет как гордая, величественная река — шумит, гремит — и вдруг, есть ли надобно, смягчается, журчит нежным ручейком и сладостно вливается в душу, образуя все меры, какие заключаются только в падении и возвышении человеческого голоса!                                                                      Н. М. Карамзин

Нам дан во владение самый богатый, меткий, могу­чий и поистине волшебный русский язык.                                                          К. Г. Паустовский

Русский язык открывается до конца в своих поис­тине волшебных свойствах и богатстве лишь тому, кто кровно любит и знает «до косточки» свой народ и чув­ствует сокровенную прелесть нашей земли.

                                                                                                       К. Г. Паустовский

Не страшно под пулями мертвыми лечь,
Не горько остаться без крова,
И мы сохраним тебя, русская речь,
Великое русское слово. А.А. Ахматова

Многие русские поэты и писатели приезжали в Армению, восхищались ее природой, культурой, народом, памятниками истории и зодчества. Их впечатления нашли свое отражение в прекрасных произведениях, которые знают, читают и любят не только в Армении, но и в России.

Это – цикл стихов «Армения» и книга «Путешествие в Армению» Осипа Мандельштама, «Уроки Армении» Андрея Битова, сборник путевых очерков «Армения» Андрея Белого, повесть «Добро вам!» Василия Гроссмана.

Многие направления армянской и русской науки, культуры, искусства и других сфер общественной жизни на протяжении всего советского периода были очень тесно переплетены и взаимосвязаны. И ключом к этому являлось гармоничное и взаимодополняющее сосуществование армянского и русского языков.

Русский язык в Армении стал самым распространенным языком общения после армянского. Особенно явственно это проявляется в культурной среде. Ведь не случайно, что одним из ведущих театров Армении является Государственный русский драматический театр, созданный в 1937 году (с 1938 года — им.К.Станиславского). История становления театра – это замечательный пример плодотворного сплава усилий армянских и русских мастеров.

1.Տեղադրիր քո ուսումնական բլոգի բնագիտության բաժնի հղումը։
Ահա իմ բնագիտության բաժինը

2.Երրորդ ուսումնական շրջանում մեր քննարկած ուսումնական նյութերից, որն էր ավելի հետաքրքիր, որն էր ավելի դժվար, որը`հեշտ։ Ի՞նչ թեմաներ կուզենայիր լիներ, որ չկա։ Տեղադրիր այն ուսումնական նյութերի հղումները, որոնց առաջադրանքները կատարել ես։
Հարավային Ամերիկա հետաքրքիր է
Հյուսիսային Ամերիկա հեշտ եր
և ես քիչ դժվարություներ ունեցա։

3.Առանձնացրու այն նախագծերը, որին մասնակցել ես: Ո՞րն էր ավելի հաջողված քեզ համար, ինչու՞։
Երիցուկ ծաղիկ այն իմ մոտ ամենա հաջողվածն էր

4. Ստացած գիտելիքներդ կկարողանա՞ս օգտագործել քո առօրյայում, կենցաղում, շրջապատում, այգում։ Բեր օրինակներ։
Այո։ օրինակ բույս տնկել։

5. Քանի բնագիտական ֆլեշմոբի ես մասնակցել։ 8

6. Ներկայացրու հետաքրքիր բնագիտական փորձ, կարող ես նկարահանել, տեղադրել բլոգում։
չեմ կարող

7. 1-10 նիշով գնահատիր քո երրորդ ուսումնական շրջանը։ 7

Դասարանական աշխատանք

1․ Համեմատիր

ա) 16-ի 37%-ը և 37-ի 16%-ը

բ) 72-ի 94%-ը և 94-ի 72%-ը

գ) 88-ի 56%-ը և 56-ի 88%-ը

2․ Բանվորը պիտի պատրաստեր 80 մանրակ։ Հերթափոխի վերջում նա նախատեսված աշխատանքը կատարել էր 130%-ով։ Քանի՞ մանրակ էր պատրաստել բանվորը։

3․ Դպրոցում կա 480 աշակերտ։ Նրանց 35%-ը մասնակցել է մարզական մրցումներին։ Աղջիկները մրցումների մասնակիցների 25%-ն են։ Քանի՞ աղջիկ է մասնակցել մրցումներին։

4․ Համաձուլվածքը բաղկացած է 25% կապարից և 75% երկաթից։ Քանի՞ կիլոգրամ կապար և քանի՞ կիլոգրամ երկաթ պետք է վերցնել 15կգ այդպիսի համաձուլվածք ստանալու համար։

5․  Գտիր թիվը, եթե հայտնի է, որ նրա

ա) 30%-ը հավասար է 9-ի

բ) 25%-ը հավասար է 100-ի

գ) 75%-ը հավասար է 50-ի

դ) 50%-ը հավասար է 700-ի

6․ Հաշվիր

ա) 5-ը 10-ի քանի՞ տոկոսն է

բ) 15-ը 20-ի քանի՞ տոկոսն է 

գ) 100-ը 100-ի քանի՞ տոկոսն է

դ) 74-ը 200-ի քանի՞ տոկոսն է

7․ Թվի 20%-ը այդ թվի ո՞ր մասն է կազմում։

8․ Քարտեզի վրա հատվածն ունի 8սմ երկարություն: 

Գտիր քարտեզի մասշտաբը, եթե այդ հատվածին տեղանքում համապատասխանում է 16 կմ երկարությամբ հատված:

9․ 1:300 մասշտաբով քարտեզի վրա հեռավորությունը հավասար է 3 սմ-ի:

Որքա՞ն կլինի այդ հեռավորությունը, եթե այն տեղափոխել 1:100 մասշտաբով քարտեզի վրա:

10․ Քաղաքի հեռավորությունը ծովափից առաջին քարտեզի վրա 4 սմ է, իսկ երկրորդ քարտեզի վրա՝ 11 սմ:

Ո՞ր քարտեզի մասշտաբն է ավելի խոշոր։

ա) առաջին

բ) երկրորդ

11․ Ինչի՞ է հավասար գծագրի մասշտաբը, եթե նրանում գծված պատկերները իրականներից մեծ են 7 անգամ։  

Լրացուցիչ աշխատանք

1․ Երկու բնակավայրերի միջև հեռավորությունը 147 կմ է:

Որքա՞ն է այդ բնակավայրերի միջև հեռավորությունը 1:2100000 մասշտաբով քարտեզի վրա:
14 700 000:2100000=7

2․ Քարտեզի վրա տեղանքի 130 կմ-ին համապատասխանող հատվածի երկարությունը 10 սմ է:

Որոշիր քարտեզի մասշտաբը:

13000000:10=1300000

3․ Գրքում կա 300 էջ։ Անին կարդացել է գրքի 54%-ը։ Գրքի քանի՞ տոկոսը դեռ պետք է կարդա Անին։
300:100×54=162
300-162=138

4․ Ուսանողի թոշակն ավելացել է 2 անգամ։ Քանի՞ տոկոսով է ավելացել թոշակը։

5․ Ինչի՞ է հավասար քարտեզի մասշտաբը, եթե նրանում գծված պատկերները իրականներից փոքր են 90 անգամ։
1:90

1․ Հաշվիր

ա) +38 ։ (-19) =-2

բ) -60 : (-30) =2

գ) – 72 : (+8) =-9

դ) -55 : (-5) =11

ե) -300 : (+3) =-100

զ) +837 : (-1) =-837

է) 0 : (-14) =0

ը) -121 : (-11) =11

թ) +39 : (-13) =-3

2. Գրիր այն թիվը, որը աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում կստացվի հավասարություն․

ա) -3 • (-7) = 21

բ) 6 • (-6) = -36

գ) -10 • (0) = 0

դ) (-3) • (-3) = 9

3. Կատարիր բազմապատկում

ա) (-4) • (+8) =-32

բ) (+9) • (-12) =-108

գ) (-4) • (-20) =80

դ) (+15) • (-4) =-60

ե) (-5) • (-12) =60

զ) (+21) • (-4) =-84

5․ +30 թիվը ներկայացրու՝

ա) տարբեր նշաններ ունեցող երեք արտադրիչների արտադրյալի տեսքով 

բ) չորս արտադրիչների արտադրյալի տեսքով

6․ Ի՞նչ թիվ կարող է լինել x-ի փոխարեն

|x| : (−21) = 24 − 31

Պատասխան՝  x1 =           x2 =

7․ Ընտրիր սխալ պնդումը.

ա) Երկու բացասական թվերի քանորդը դրական թիվ է:

բ) Բացասական թիվը դրական թվի վրա բաժանելիս ստացվում է դրական թիվ:

Հիշեցում։ Ամբողջ թվերը իրարից հանելու համար պետք է նվազելիին գումարել հանելիի հակադիր թիվը:

8. Կատարիր գործողությունը․

ա) 4 – (-3) =

բ) -2 – (-2) =

գ) -5 + (-15) =

դ) -26 + 6 =

ե) -11 – 19 =

զ) -14 – (-24) =

է) -5 – (-5) =

ը) 32 – 52 =

9. Որոշիր նշանը

ա) (+) : (-) : (-) : (+) = 

բ)  (-) : (-) : (+) : (+) = 

գ)  (+) : (+) : (+) : (-) = 

դ)  (+) : (-) : (-) : (-) = 

ե) (-) : (-) : (-) : (-) = 

զ) (-) : (+) : (+) : (-) = 

10. Գրիր երեք իրարից տարբեր ամբողջ թվեր, որոնց գումարը հավասար է 0-ի։

Լրացուցիչ առաջադրանք

1․ Հաշվիր

ա) +45 ։ (-5) =

բ) -6 : (-3) =

գ) – 74 : (+2) =

դ) -42 : (-7) =

ե) -125 : (+5) =

զ) 0 : (-112) =

2․ Ի՞նչ թիվ կարող է լինել x-ի փոխարեն

|x| : (−16) = 23 − 31

Պատասխան՝ x1 =           x2 =

3․ Գրիր երեք հաջորդական ամբողջ թվեր, որոնցից ամենափոքրը հավասար է 4, -3, 0 թվերից ամենափոքրին։

4․ Հաշվիր․

ա) |9 – 5 + 4| : |-16 + 14| =

բ) |25 + 6 – 1| : |-17 + 4 + 8| =

5. Կատարիր գործողությունը․

ա) 25 + (-1) =

բ) -12 + (-8) =

գ) -5 – (-35) =

դ) 26 – 36 =

ե) -5 – 7 =

զ) -18 + 10 =